VĂN XUÔI

Nhà thơ Hoàng Cát vừa qua đời hôm 1-7-2024, thọ 82 tuổi. Tên tuổi ông gắn liền với câu chuyện thiếu nhi “Cây táo ông Lành”, đăng trên báo Văn Nghệ nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi năm 1973.

Không sao đâu bác, em không được hưởng chế độ thương binh, cũng tại mình không cẩn thận giấy tờ. Thôi, cũng là điều hay. Phần hưởng chính sách ấy, để dành cho các bạn thua thiệt hơn. Mang trong mình truyền thống bộ đội Trường Sơn, chúng em rất tự hào, không bao giờ đánh mất.

Tôi lặng lẽ chắp tay trước cây nhang anh Tuyến lập cho anh tôi sau ngày đưa hài cốt anh trở về quê hương. Anh hãy cùng đồng đội về đây thưởng thức chút đặc sản quê mình. Muốn nói nhiều cùng anh mà nước mắt cứ tuôn trào.

Bà Thảo dành việc nhà nông lắm, dưới đồng thì cày, bừa, cấy hái, rổ mạ gánh phân, phát bờ cuốc góc. Trên rừng nào là phát nương, lấy măng nhặt trám, hái búp sao chè, thôi thì đủ việc, việc nào cũng thạo. Ngày còn ông An, bà Thảo rất hay đi đào Dúi, vì chỉ ông mới thích ăn, và biết nấu món này, mà tài thật lần nào đi bà cũng đào được Dúi mang về.

Lão tự rủa mình sao ngu thế? Và lúc này lão khao khát được sống biết chừng nào. Lão đổ sụp, nằm bất động dưới nền nhà. Lão mơ thấy bọn quỷ sứ cầm búa đanh, gậy gộc phang tới tấp vào người, rồi chúng quẳng lão vào vạc dầu đang sôi. Lão quằn quoại kêu la thảm thiết, bà Thoa đang nhặt cỏ ngoài vườn nghe có tiếng kêu liền chạy vào. Bà nhìn thấy một túi nolon nhỏ in hình con chuột ở ngay bên cạnh. Bà thầm nghĩ lão đã kết liễu đời mình bằng thuốc chuột.

   Ông Hai và Châu nhổ sào cuốn lưới, cuốn đến cái chỗ cuộn tròn ông Hai bỗng la lên: “Trời! Nó đây rồi!” Con quốc kiệt sức nằm im thiêm thiếp trong lưới đôi mắt như ứa lệ. Ông nhẹ nhàng gở con chim bỏ vào giỏ. Ông vui mừng: “Đêm nay mình thu hoạch lớn”. Chưa lần nào Châu thấy ông Hai vui như lần này. Nó cứ nhìn con chim, nhìn ông Hai. Con chim thì ủ rũ, ông Hai thì vui mừng.

Stephen Hawking (1942-2018), nhà vật lý, nhà vũ trụ học người Anh: “Kẻ thù lớn nhất của kiến thức không phải là sự ngu dốt mà chính là ảo tưởng và đề cao quá mức về sự hiểu biết của mình” (The greatest enemy of knowledge is not ignorance but illusion and overestimation of one's understanding).

Lại thêm một năm nữa. Cuộc đời công nhân bốc vác của Huy lấy những ngày nắng nóng để xác định thời gian. Nắng gì mà dai dẳng như sợi chão trói thít chặt lấy cơ thể đến gần tháng trời khiến con người ta nhược nhạc, không dám cả thở sâu nữa bởi sẽ phải hít luôn hơi nóng đến rát hai lá phổi.

Lang thang trong miền nhớ Hạ Long, ngẫm thấy, vùng đất cửa biển này quả là nơi hội tụ của những sơn kỳ thủy tú. Sông núi, biển cả, mây trời nơi đây lúc nào cũng hiện lên sắc xuân tươi đẹp, rực rỡ tựa như gấm hoa.

Dẫu gặp thử thách của cơ chế thị trường nhưng đến nay nghề thủ công truyền thống không chịu mang tiếng thất truyền. Sáu, bảy năm về trước, gối mây thôn Tiên Hào lao đao bởi gối vải tận dụng của các cơ sở may mặc, gối gỗ tinh dầu trong nước và gối trúc Trung Quốc tràn ngập hàng phố, chợ quê.