DƯỚI CHÂN NÚI CẨN

 Nguyễn Tùng Minh

DƯỚI CHÂN NÚI CẨN

    Đã chục ngày nay, sáng nào Hướng cũng vác cái thang ghế sang trại để bọc bưởi. Khi trái bưởi còn xanh, quả to bằng nắm tay đã phải dùng giấy bao xi măng để bọc, tránh quả bị côn trùng xâm hại. Đó là công việc rất cần thiết để giữ cho quả bưởi khi đến mùa thu hoạch có màu da đẹp.

   Bưởi năm nay được mùa, quả ra trĩu trịt. Tháng trước Hướng đã tỉa cành, loại bớt quả. Chỉ để lại số quả phù hợp vừa giữ sức cho cây phát triển bền vững, vừa tạo ra lứa quả to, đều có màu da đẹp và chất lượng. Đồng thời còn bón bổ xung phân vi sinh được ủ từ phân gà và vun gốc đảm bảo cho vườn cây có đầy đủ dinh dưỡng.

   Bản thân Hướng là bác sỹ thú y, Vừa giúp dân bản tư vấn chăn nuôi, chữa trị bệnh cho gia súc gia cầm. Vợ chồng nó lại tạo dựng một mô hình trang trại quy củ, nằm sâu trong bản Cỏi có tới 3ha bưởi và nuôi giống gà Chín cựa. vừa bán gà thịt, vừa bán gà giống… cho khách gần, xa…

   Công việc chăn nuôi tưởng chừng đơn giản. Nhưng có làm mới biết, bận bịu túi bụi suốt ngày. Từ việc luôn phải kiểm tra, theo dõi ghi chép hàng ngày cho từng lứa tháng tuổi. Việc tiêm phòng dịch cho gà. Việc nghiền thức ăn, ép viên đảm bảo tỷ lệ dinh dưỡng cần thiết cho từng loại gà theo độ tuổi, tới việc vệ sinh chuồng trại, ủ phân vi sinh… vân vân và vân vân…

    Chiều nay, Hướng đến hoạn cho nhà ông Phượng bên bản Dù mấy con lợn. Hướng về đến nhà thì đã thấy vợ là cô Hoa, một tay bế đứa con nhỏ chưa đầy tuổi đang ngồi giữa sân. Bên cạnh là con chó Mun nằm bẹp dúm, bê bết máu. Thấy Hướng về, cô Hoa liền trách chồng:

          - Anh thế nào thế? Em bấm điện thoại nóng ran mà không nghe máy! Con Mun không biết bị ai chém, hở cả ruột. Không biết có cứu được không?

          Con Mun nằm thoi thóp, bất động, mắt lấm la lấm lét nhìn chủ cầu cứu. Trên lưng, vết chém toang hoác dọc xương sống, đứt hẳn một rạch xương sườn và rách phần da eo, lộ cả ruột bùng nhùng lẫn máu đỏ ối, trông đến sợ. Hướng vội hớt hởi chạy về nhà lấy từ trong tủ thuốc Thú y, thuốc và dụng cụ ra để cứu con chó. Nó tiêm thuốc, rồi lấy dao cạo, cạo phần lông khá rộng quanh vết chém, dùng cồn sát trùng kỹ lưỡng ngoài da, hút hết máu đọng và dùng bông gạc thấm khô ổ bụng con chó rồi mới khâu. Hướng khâu trong, khâu ngoài rất bài bản, thành thạo. Khâu xong, trông cũng đỡ sợ, Hướng bế con Mun vào chuồng cho nó nghỉ. Thu dọn đồ đạc, lấy nước cọ vũng máu đọng ngoài sân rồi đóng cửa chuồng trại. Hai vợ chồng bế con về nhà tắm rửa, cơm nước. Nhà và trại chỉ cách nhau chừng 100m, gọi to cũng nghe tiếng. Trên đường về, Thỏa nói với vợ:

          - Chó liền da, gà liền xương. Con Mun anh đã kiểm tra kỹ và xử lý vết thương rồi, không chết được đâu!

   Đêm ấy, Hướng ra ngủ ngoài Trại Gà. Nó không sao ngủ được, mấy lần dậy bón cháo cho con Mun. Thỉnh thoảng lại soi đèn quan sát động tĩnh. May mà con Mun không bị đứt ruột, chỉ gãy mất một rảnh xương sườn và rách da, không chết. Không có con Mun trông trại gà thì vợ chồng Hướng ban đêm thắc thỏm, ngủ cũng không yên.

   Nằm bệt mất mấy hôm, rồi con Mun cũng bình phục trở lại. Nó đã dọ dẹo đứng dậy, dọ dẹo đi lại nhưng vẫn còn sợ sệt lắm. Hướng xoa đầu nó, nó nhìn Hướng với ánh mắt biết ơn rồi yếu ớt ngoe ngẩy cái đuôi, cọ cọ cái lưng đau vào chân chủ thật tội nghiệp.

   Cũng trong thời gian con Mun còn bị đau. Vào một đêm cuối tháng, về khuya nghe tiếng gà tao tác. Có động! Con Mun chưa khỏe hẳn, Nhưng cũng xông xáo vục dậy chạy về phía có tiếng động sủa to, gầm gừ dữ tợn. Hướng chồm dậy, soi đèn ra thoáng thấy một bóng đen phía sau trại gà. Con Mun chạy theo hướng bóng đen, vừa chạy vừa sủa. Có tiếng đá ném khiến con Mun chùn lại.

Trộm đã ra khỏi rào, bờ rào chắc chắn bằng khung kẽm và thép B40 đến gà còn không thể bay ra được. Không biết trộm vào bằng lối nào? Biết là không thể đuổi kịp tên trộm.  Hướng soi đèn pin đi kiểm tra, tìm lối vào của tên trộm, thì phát hiện lưới B40 bị cắt, để lại một vết rách, roãng ra như một cái cửa ngỏ… bên cạnh chiếc bao tải xác rắn chứa 8 con gà bị mắc vào lưới B40 do mải chạy tên trộm không kịp gỡ đem theo.

   Con Mun đã quay về, lông ướt đẫm, vết thương rơm rớm. xoắn xuýt cái đuôi, nghênh nghênh nhìn chủ như muốn báo công. Hướng xoa đầu con Mun, thật tội nghiệp, đúng là con vật trung thành với chủ, đau không biết kêu. Nhưng thấy động thì hăng hái, xục xạo rất nhiệt tình. Có nó ban đêm Hướng cũng yên tâm về chuồng trại.

   Sau vụ mất trộm, Hướng gọi thợ đến đặt một loạt camera cho cả hệ thống để theo dõi chuồng trại. Ngoài ra nuôi thêm một đàn ngỗng.  Giống ngỗng hễ có động là cả đàn kêu lên dữ tợn. Bằng cách này, vợ chồng Hướng mới yên tâm để có giấc ngủ ngon …

   Trang trại gà Chín Cựa của Hướng đã trở thành thương hiệu, uy tín, mô hình phát triển bền vững. Đầu ra cho gà thịt ổn định, đầu ra cho gà giống ngày một vươn xa, kèm theo là thu nhập của trang trại cũng ngày một cao. Có tiền Hướng nâng cấp trang trại theo quy mô tiên tiến mà vẫn đảm bảo cho gà phát triển tự nhiên, khỏe mạnh, thịt thơm, ngon…

   Bên bản Dù, ông Kiểm cũng có một trại gà. Vì làm ăn cùng nghề chăn nuôi Gà Chín cựa. Hướng cũng thường xuyên lui tới nhà ông Kiểm để trao đổi kinh nghiệm. Những gì nó học được trong trường đều phổ biến cho ông Kiểm. Từ chọn giống đến chế độ ăn uống, vệ sinh chuồng trại và giúp ông tiêm phòng dịch bệnh đúng định kỳ. Có lần, Hướng tâm sự:

- Quê mình có giống gà Chín Cựa quý hiếm, từng đi vào truyền thuyết lịch sử Hùng Vương. Gà Chín Cựa cho thịt thơm ngon như thịt gà rừng, thành đặc sản chỉ có ở núi rừng Xuân Sơn. Cũng là gà Chín cựa nuôi ở nơi khác không thể ngon bằng. Thật tiếc chỉ có mỗi em với bác quan tâm, giá như mình vận động thêm dăm ba nhà nữa làm trại gà Chín Cựa thành Hợp Tác xã cùng nhau làm ăn nhất định trở thành mô hình kinh tế có thương hiệu phát triển mạnh, vươn xa và bền vững bác ạ!

Ông Kiểm nghe Hướng nói thế thì không hào hứng lắm, nên không nói gì.

  Là bác sỹ Thú Y, nên Hướng vẫn được bà con trong vùng nhờ chữa trị bệnh cho gia súc, gia cầm. cũng trong dịp này, Hướng say sưa tuyên truyền, vận động người tham gia thành lập Hợp Tác Xã. 

   Ông Kiểm thấy Hướng nhiệt tình vận động thành viên tham gia chăn nuôi thì trong lòng không yên. Ông không thể ra mặt phản đối, ngăn cản ý tưởng của Hướng. Nhưng ông Kiểm nghĩ, trại nhà ông mới chỉ cạnh tranh với trại nhà Hướng đã đủ mệt. Giờ nó vận động đông người cùng chăn nuôi thì bán cho ai? chỉ có nước phá sản.

   Một ngày, đàn gà Chín Cựa nhà Hướng bỗng dưng lăn đùng ra chết mất hơn chục con, phải đem đi chôn. Hướng là bác sỹ thú y, đàn gà được tiêm phòng đều đặn, đúng định kỳ. Lại theo dõi kiểm tra chế độ ăn uống kỹ lưỡng. Quan sát từ triệu chứng, Hướng cho là gà chết không phải do dịch bệnh. Nếu là dịch bệnh, thì đàn gà phải chết hàng loạt. Con chưa dính cũng phải có biểu hiện như xù lông, biếng ăn, hệ lụy kéo dài nhiều ngày. Đằng này, những con còn lại vẫn khỏe mạnh, nhanh nhẹn. Chỉ có thể do rắn phun hoặc ngộ độc thức ăn?       Hướng trích xuất Camera trước và sau hôm gà chết, mong tìm ra manh mối giải đáp mọi nghi vấn, thắc mắc. Camera không phát hiện ra được điều gì khác lạ. Đi kiểm tra trong vườn bưởi, thì phát hiện chẳng biết từ đâu mà trong vườn nhà nó lại có một chiếc lá khoai đã héo quăn queo. Ắt hẳn nguyên nhân là ở đây, đã có kẻ rắp tâm hại nó. Nhưng vợ chồng Hướng là người làm ăn chân chất, thật thà chẳng gây hiềm khích với ai. Thậm chí còn được tôn trọng, quý mến vì nhiệt tình giúp đỡ hầu hết mọi người từ công việc chuyên môn của nó.

  Việc hơn chục con gà bị chết, vợ chồng Hướng không nói chuyện với ai. Thế mà không biết từ đâu tin đồn trại gà nhà Hướng đang bị dịch cúm gia cầm. Truyền từ người nọ đến người kia loang nhanh khắp xã. Mấy người nghe Hướng vận động, đang chuẩn bị mở trại, thấy thế bỗng chùn lại. Họ kéo đến nhà Hướng để được nghe tư vấn thêm. Hướng đưa họ đi tham quan vườn bưởi, tham quan trại gà. Chỉ cho mọi người thấy cái lá khoai, giải tỏa mối lo cho những thành viên mới. Hướng nói:

- Việc chăn nuôi không thể tránh khỏi rủi ro, dịch bệnh. Nhưng ta tiêm phòng đầy đủ, đúng định kỳ thì hoàn toàn yên tâm, các bác ạ. Chuyện trại gà nhà em bị dịch chỉ là tin đồn. Các bác thấy đấy, gà nhà em vẫn khỏe mạnh bình thường…

Trong chuồng tiếng gà nhảy ổ tác lên râm ran. Ngoài vườn bưởi, gà lớn gà bé kéo đàn dẫn nhau đi bới rác kiếm ăn, trông thật vui mắt. Ngoài ngõ có tiếng xe của đầu mối đến nhận trứng. Cô Hoa đặt con tự chơi, ra giao hàng cho khách, Hướng tươi cười nói với mọi người:

- Tưởng nhàn, nhưng cũng bận bịu, tíu tít luôn tay suốt ngày đấy các bác ạ.

Hướng đưa mọi người đến nhà kho, nơi cất giữ thức ăn cho gà. Hướng lấy ra từ các bao tải, nào ngô, nào đỗ tương, nào thóc và cả những bao tải cá khô vụn, đong từng loại thức ăn theo tỷ lệ, trộn đều rồi đưa vào máy nghiền ra bột. Một công đoạn nữa, là đưa bột vào máy ép viên chỉ một lúc sau đã có cả thúng thức ăn cho gà. Rồi nó quay lại nói với mọi người:

- Các bác thấy đấy, chỉ một việc làm đơn giản bằng máy móc. Đã có ngay thức ăn chăn nuôi phù hợp, đủ chế độ dinh dưỡng. Ta phải đầu tư máy móc, con gà hưởng chế độ dinh dưỡng ngang nhau, phát triển đồng đều theo lứa. Cả hệ thống máy nghiền, máy ép viên đầu tư không đáng là bao, chỉ vài ba triệu thôi ạ

  Trong lúc mọi người còn đang bỡ ngỡ với tính ưu việt của máy, có người còn bốc thức ăn vừa chế biến ra lên tay, đưa lên ngửi thấy thơm, và nếm thử. Có người đã thốt lên thán phục:

- Tuyệt vời quá, chẳng mất nhiều thời gian, công sức mà đã có ngay sản phẩm thức ăn. Mọi khi tôi cứ quăng ra sân, mạnh con nào con ấy ăn. Vừa tốn thức ăn mà vẫn không đủ dinh dưỡng.

Thấy mọi người đã có ấn tượng, Hướng tiếp tục nói vào chủ đề chính:

- Việc thành lập Hợp Tác Xã chăn nuôi hoàn toàn có lợi cho mỗi chúng ta. Vừa góp phần bảo tồn được giống gà Chín Cựa quý hiếm của địa phương, có giá trị kinh tế, có ý nghĩa xã hội. Hợp Tác Xã lại ở chính nơi khởi nguồn giống gà Chín Cựa mà Sơn Tinh đã dùng để làm lễ vật dâng lên Hùng Vương trong truyền thuyết. Thương hiệu của Hợp Tác Xã được địa phương quan tâm, hỗ trợ và tuyên truyền lan tỏa quảng bá đến đại chúng. Có được trong tay một lợi thế rất quan trọng. Các bác đừng ngần ngại gì nữa, hạ quyết tâm đi, người trước, người sau hỗ trợ nhau cùng phát triển!

   Hiện nay, tôi đã có nhiều đơn đặt hàng từ các cơ sở khách hàng. Chưa kể khách tham quan, du lịch cũng muốn thưởng thức đặc sản lâu đời của địa phương. Đã có câu “Đến Xuân Sơn mà chưa thưởng thức Gà Chín Cựa, chưa phải là đã đến Xuân Sơn”. Câu nói quá đúng, ngày xưa các xứ thần đã phải lặn lội tìm kiếm khắp mọi nơi, cuối cùng đến đây mới có Gà Chín Cựa để làm lễ vật dâng Vua. Lẽ nào khách du lịch ngày nay lại bỏ lỡ cơ hội được thưởng thức, phải không các bác. Không chỉ có thế, khách du lịch còn mua đặc sản làm quà sau một chuyến đi… Đầu ra rất sinh động, các bác ạ. Đã là hợp tác, chúng ta sẽ hỗ trợ lẫn nhau, không để thành viên của mình bị tụt hậu. Các bác cứ yên tâm, tôi có được kinh tế như ngày hôm nay cũng từ chăn nuôi đấy ạ!

Trong cái rủi của nhà Hướng lại là cái may, củng cố niềm tin cho việc thành lập Hợp Tác Xã. Sau buổi tham quan học tập, trao đổi, giải tỏa những băn khoăn lo lắng của mọi người. Đã đi đến thống nhất sắn tay áo quyết tâm cùng nhau khẩn trương, triển khai cho một ngày Hợp Tác Xã sớm được ra đời…

Cuối năm, Sau khi dự án của Hướng trình bày. Được Ủy ban Nhân dân Huyện ra quyết định. Trước khi Hợp Tác Xã chăn nuôi Gà Chín Cựa được thành lập. Hướng đã gặp ông Kiểm để trao đổi về nhân sự. Ông Kiểm cảm nhận được tâm huyết, sự nhiệt tình của Hướng đối với Hợp Tác Xã. Trong lòng lấy làm hối tiếc vì sự việc gây lên với đàn gà của Hướng dạo nọ. Tới khi ông Kiểm nghe Hướng dự kiến đưa ông vào danh sách nhân sự lãnh đạo Hợp Tác Xã. Thì ông Kiểm một mực đây đẩy từ chối, ông nói:

- Tôi không xứng đáng như anh nghĩ đâu, anh có biết ai là người đã hại đàn gà nhà anh dạo nọ không? – Nói đến đây, môi ông Kiểm run run, khi trấn tĩnh lại ông nói tiếp -  Là tôi đấy, vì thấy anh vận động người chăn nuôi để thành lập Hợp Tác Xã.  Tôi đã suy nghĩ thiển cận chỉ sợ sẽ không tiêu thụ được sản phẩm mà mình chăn nuôi, nên tung tin gà nhà anh bị dịch, gây nao núng cho mọi người. Tôi thật có lỗi với anh, mong anh tha thứ…

Hướng ngồi xịch lại gần hai tay nắm lấy hai tay ông Kiểm nói:

- Lần gần nhất đến tiêm cho đàn gà nhà bác, thấy chiếc lá khoai môn bị ngắt một lá tôi đã biết là bác. Tôi đoán được suy nghĩ của bác, chỉ vì sợ đông người chăn nuôi sẽ khó tiêu thụ sản phẩm. Chứ bác không có dã tâm hại tôi, tôi biết chứ! Giờ bác đã hiểu thấu đáo lợi ích của việc thành lập Hợp Tác Xã. Lại thành khẩn nhận lỗi với tôi.  Bác là người có thâm niên, dày dạn kỹ thuật chăn nuôi. Để tôi thông cảm với cái lỗi của bác thì Bác phải giúp tôi, cùng tôi đưa Hợp Tác Xã đi lên bác nhé.

  Đại hội thành lập Hợp Tác Xã đã diễn ra long trọng. Hướng được tín nhiệm bầu làm Chủ Nhiệm và ông Kiểm làm phó Chủ nhiệm Hợp Tác Xã với tổng số mười hộ thành viên.

  Chỉ sau một năm thành lập, Hợp Tác Xã chăn nuôi Gà Chín Cựa đã vững vàng phát triển. Trại gà của ông Kiểm cũng được đầu tư quy củ, lại được hợp Tác Xã quan tâm ưu tiên giới thiệu đầu ra, thu nhập tăng lên rõ rệt. Ông rất phấn khởi và trở thành nhân tố tích cực vận động xây dựng Hợp Tác Xã. Tổng số thành viên tham gia đã tăng thêm từ 10 thành viên lên tới 16 thành viên.

Hội nghị tổng kết Doanh nghiệp nhỏ và vừa, Hợp tác xã làng nghề. Do huyện long trọng tổ chức vào dịp cuối năm. Hợp Tác Xã chăn nuôi Gà Chín cựa được nhận bằng khen của chủ tịch Tỉnh. Được nhận cờ luân lưu, công nhận là một trong những đơn vị xuất sắc trong chuỗi hoạt động giữ gìn giống vật nuôi truyền thống, quý hiếm của địa phương. Góp phần xây dựng quê hương đổi mới phát triển.

  Cũng trong dịp này, ông Kiểm được tiếp xúc với đồng chí bí thư Tỉnh ủy. Được đồng chí động viên, khen ngợi ông rất xúc động. Trong sâu thẳm lòng mình, ông thầm cảm ơn Hướng. Một người con của miền quê nghèo đã sáng lập và vững tay chèo lái con thuyền. Đưa Hợp Tác Xã ngày một vững bước trưởng thành và phát triển.

 Mùa xuân đã về trên núi rừng Xuân Sơn. Bầu trời trong xanh, nắng đã vượt ngọn núi Cẩn trải rộng khắp núi rừng nguyên sơ, hùng vĩ.  Lãng đãng mấy sợi mây còn lang thang trên các hẻm núi như quyến luyến chẳng muốn rời. Con gà trống trại ông Kiểm, đứng trên mô đất cao vỗ cánh phành phạch cất tiếng gáy vang. Phía giữa bản Cỏi tiếng gà gáy rộ lên đáp vẳng lại… Ông Kiểm thấy lòng mình ấm áp lạ thường...

                                                                                             N.T.M