BÀI TIỂU LUẬN PHÊ BÌNH CỦA NHÀ VĂN VŨ NHO
Đọc tại buổi ra mắt sách: "Bến thơ tròn nghĩa vuông tình"
của nhà thơ Ngô Thái.
-----------------
NGƯỜI THƠ NGHĨA NẶNG TÌNH SÂU
PGS.TS. Nhà văn Vũ Nho
Người trai quê đất Tổ Vua Hùng từng tham gia thanh niên xung phong, đi nhiều miền quê, trải nghiệm nhiều buồn vui, sướng khổ của cuộc đời, ở tuổi bát tuần vẫn đau đáu nghĩa tình với quê hương, đất nước, bạn bè. Tập thơ này là một tuyển tập ghi lại những xúc cảm của cả một đời người. Không phải tự nhiên mà tác giả đặt tên: “Bến thơ trong nghĩa vuông tình”. Vuông tròn là mơ ước đầy đặn, trọn vẹn trong dân gian. Nghĩa tình là dưỡng chất nuôi tâm hồn của mỗi con người, cho họ sống một đời thanh sạch, an nhiên.
Nhà Thơ Ngô Thái đã từng viết và in: Tình yêu và cuộc sống (thơ - NXB Hội nhà Văn 2010) Con Lạc Cháu Hồng trên đỉnh Pa Pông (Trường ca - NXB Thanh niên 2010, tái bản 2015, 2022) Nẻo Đường Thi (Thơ Đường - NXB Văn học - 2011). Thơ và bầu bạn (Thơ NXB Hội Nhà văn 2012) Vớt trăng (Thơ - NXB Hội Nhà văn, 2016). Trong tuyển tập này, tác giả chia thành 5 phần
Phần I: Tình đất tình người
Phần II: Lạc quan và lãng mạn
Phần III: Viết trên giường bệnh
Phần IV: Thơ Đường luật
Phần V: Trích đoạn Trường ca và những bản nhạc phổ thơ Ngô Thái
Thật ra, phân chia chỉ có tính tương đối để bạn đọc dễ theo dõi. Thơ Đường luật thất ngôn tứ tuyệt có mặt ở các phần khác. Lạc quan và lãng mạn là nét nổi bật có mặt ở hầu hết các bài thơ của các phần. Chính tác giả thể hiện trong bốn câu như là đề từ, như khái quát chủ đề của tuyển tập này:
Tròn vuông nghĩa đất, tình người Đan thành câu hát, nụ cười trao nhau Vần thương chở nhớ qua cầu
Mưa nắng dãi dầu tìm lại bến thơ
Trong bài thơ: “Tự Cảm”, nhà thơ Ngô Thái giãi bày:
Đã tám lăm xuân ngẫm mệnh trời Sáu mươi tuổi Đảng… đến nhiều nơi
Từng đi Thanh niên xung phong, từng xây dựng nhà máy giấy Bãi Bằng, từng là Chủ tịch Chi hội thơ Đường luật tỉnh Phú Thọ, Chủ tịch Câu lạc bộ thơ Facebook Việt Nam,... bàn chân tác giả đi khắp Bắc
Trung Nam. Càng đi, càng thấy yêu mến đất nước mình, yêu quê hương Phú Thọ. Tác giả viết về Hồn quê, Hương quê, Sông quê, Bạn quê, Tình quê, Duyên quê. Đồng thời biết ơn kính trọng đấng sinh thành cũng là địa chỉ quê kiểng thân thương. Với các bài: Tình Cha, Mẹ ơi, Thơ dâng Mẹ, Bùi ngùi... Những câu thơ ấn tượng, sâu nặng nghĩa tình:
Minh Nông... Mùa gặt tôi về! Đường làng ngõ xóm bộn bề rạ rơm Thoảng mùi gạo mới,... cơm thơm
Dẻo săn giống lúa Nàng Hương quê nhà
(Hương quê)
Bạn quê mời bữa cơm xoàng!
Rượu nút là chuối, Chắt tràn...Cụng nhau Cuộc đời mưa nắng bể dâu
Nhìn ra mây trắng... Trắng đầu mây bay...!
(Bạn quê) Thắp nén tâm nhang lòng đau quặn thắt [...] Xin được vun trồng cho hoa cỏ mọc lên Nghĩa trang Trường Sơn,
nhiều bát hương đang hóa
Cũng như bao người, tôi ước thành vòm lá Che chỗ các anh nằm, hoa nở ngát quanh năm
(Viếng nghĩa trang Trường Sơn)
Những miền đất đã qua đều đáng yêu. Những con người đã gặp trên chiến trường, trên mọi nẻo đường đều đáng nhớ. Với tâm hồn thi sĩ lãng mạn rộng mở, tác giả ca ngợi quê mình:
Trung du trời xanh thẳm Ngút ngàn cọ xòe ô Sương long lanh chót lá Mắt ai cười mộng mơ
(Một thoáng Trung du)
Nhà thơ ngợp say trước vẻ đẹp thiên nhiên, nhất là vẻ đẹp của con người, khi vẻ đẹp ấy gắn bó với thiên nhiên:
Nghiêng ô che nửa nụ cười
Suối trong soi bóng gương trời lung linh Em đứng một mình... mây gió nhẹ trôi
(Tam Đảo mờ sương) Tác giả cũng dành những bài thơ ca ngợi nhà máy giấy Bãi Bằng, tình hữu nghị Việt Nam - Thụy Điển, những câu thơ thế sự gắn với những sự kiện đời sống như: Cảnh ngộ miền Trung, Đại án chuyến bay
giải cứu và: Bao giờ mới hết quan tham?
Tác giả trăn trở:
Khẩu hiệu “Xóa đói, giảm nghèo”
Mà sao khoảng cách vẫn đeo đẳng hoài?
Bởi còn một lũ bất tài
Lợi dụng quyền chức “dở bài hành dân”
(Bao giờ mới hết quan tham?) Thấm đẫm tập thơ là một tinh thần lạc quan lãng mạn. Lạc quan nên cuộc sống lúc nào cũng vui, kể cả khi phải vào bệnh viện. Lạc quan nên cảm thấy tâm hồn trẻ, dễ say cảnh, say người. Không ai đoán được
tuổi của người thi sĩ trong những vần thơ này:
Tôi chìm trong hư ảo Giữa đại ngàn xa xôi Bồng bềnh mây Tam Đảo Hồn theo gió... chơi vơi
(Gặp em)
Trong bài thơ Đường “Niềm vui”, tác giả Ngô Thái viết câu kết:
Bầu bạn tri âm quên tuổi tác Niềm vui thơ phú... đẹp sân chơi
Tập thơ tuyển: BẾN THƠ TRÒN NGHĨAVUÔNG TÌNH là một đóng góp làm đẹp sân chơi, đẹp cuộc đời sống khỏe, sống vui, sống có ích của tác giả.
Hân hạnh viết đôi dòng như lời tựa cho nhà thơ Ngô Thái mà tôi kính trọng!
Hà Nội, 22 tháng 5 năm 2024