CHÙM THƠ VỀ CÔNG NHÂN

 

 

Cọc Sáu

thăm thẳm moong sâu

hun hút đất

Sáu nghìn con người

Sáu nghìn gương mặt

Sáu nghìn gương than...

 

Cẩm Phả

mùa nước lũ, than trôi

sáu trăm lò “thổ phỉ”

cào cấu xác xơ

thi thể than ròng ròng chảy...

 

Sáu nghìn con người

Sáu nghìn đôi tay

Ôm mặt khóc!

 

Sáu nghìn con người

Sáu nghìn đôi tay

Ghì ôm đất!

 

 

Mông Dương
tiếng sắc lạnh bên tai
Tin hầm lò bục nước
như tiếng bom
đập tung ngực đất...
cả vùng than lao vào chiến dịch
cứu 21 con người!

Lặng nghe...
lặng nghe...
và bất chợt
17 thợ lò, cái sống đã về
tất cả reo lên...
còn 4 sinh linh
thôi đành khăn trắng
tất cả lại như câm lặng...

Mông Dương
những tai ương ập đến
chưa nói trước được đâu
làm giàu bằng than
phải tính thêm cả máu!
Mông Dương
như mặt trời mọc
nắng tỏa lên một phía núi mà thôi!

Vùng than 8 vạn người
- làm thợ
Mông Dương đã găm vào mắt
30 triệu tấn than/năm !

 

Ai đã sống cùng than

Choòng , búa, vỉa tầng, hầm lò và khí

Những binh đoàn khai phá

Ruột đất bóng đen

Bóng đen cũng vĩnh hằng….

 

Than ,đồng hồ sinh học

Hiện lên, sinh lực nguyên sinh

Bóng tối giết đi bóng tối …

 

Nhìn kia

Cầu bập bênh – bật lên, bật xuống

Trò chơi, không thăng bằng !

 

Ai đã hiểu hết than

Từ bóng tối, vỉa tầng cao ngất

Băng băng rộn ràng như hát…

 

Chiếc cầu bập bênh kia

Cứ bập bênh, sinh lực ngày ngày!

 

Than !

           đứa con một

Triệu triệu năm đất nặng, đẻ đau

 

Không tưởng tượng ra đâu

Không rong ruổi như mây đuổi gió

Không rực rỡ sắc màu, không nhẹ nhàng, thon thả

Lớp lớp tầng sâu

Đại thụ than mọc từ bóng tối…

 

Rồi mẹ đất qua từng cơn vượt cạn

Than sinh ra, lửa bay lên

Hồng hào và tinh khiết

Ngọn lửa chưa bao giờ tắt

Bừng lên như sáng của ngày…

Than là vàng, là bạc hôm nay !

 

Than !

                trời cho

- đứa con một

- mẹ đất sinh ra

Sao cứ vung tay tơi tả

Mẹ  đất xác xơ ,tàn úa …

 

Than!

           thắp lửa

Xin đừng tắt lửa đời sau !

 

 

Ka một,

mặt trời mọc trên đất

Những giọt nắng tươi nguyên

Vắt lên trong vắt

Than, rào rạt quanh mình

Ngỡ như đầu tiên …

 

Ka hai,

mặt trời mọc trên núi

Mưa vàng cuồn cuộn tầng cao

Ầm ào  trận mạc

Ngang dọc hầm hào

Than,

           ào ạt xô lên

Ngang tàng chiến địa

Ngỡ như không lối tìm…

 

Ka ba,

Lòng đất là bóng đêm

Bàn tay là mặt trời

Bóc than như bóc thịt…

 

Than ,

Từng ka, từng ka

Kín trời,kín đất!

 

 

Từ những phía ngổn ngang

Không viết cuộc đời bút sách

Bằng những công trình

nhấp nhô mặt đất…

 

Yêu nhau không nhiều lời

Không đong đưa, nhẹ lướt

Theo nhau vượt đèo,vượt dốc

Con cái sinh ra lá rừng làm thuốc

Que củi làm đồ chơi

Không nghĩ,

tháng,năm đuổi đời mình

Ca kíp, cắt ngày, chia bữa

Vợ vợ,chồng chồng

Gánh gồng,

quăng quật …

 

Nơi đây,

người!

như mọc lên từ đất!

Chỉ mong,

những công trình

Không đổ sập!

 

 

Chụm bàn tay

thành trụ cầu

Giữa trời và nước

Hàm Rồng và Đò Lèn

Đôi bàn tay chai sần, gan góc

Gạt phăng  ngàn tấn bom hủy diệt

Đỡ những đoàn tàu thần tốc

Ra Bắc vào Nam …

Lẹ làng

như không có chiến tranh!

 

Sông Mã ,

đôi bàn tay sơn cước

Đắp nên bờ bãi, mùa màng

Chuốt óng tốt tươi câu hò, điệu hát

Đêm hội nhịp cầu

Giàu lên đôi mắt

Đầy ắp xứ Thanh

Đôi bàn tay

Không cần biết mình nghèo!

 

Sông Mã

đôi bàn tay sơn cước

Gạt phăng ngàn tấn bom hủy diệt

Gạt phăng tàn khốc nơi này!

 

 

Thành phố

                        gối đầu lên bể

Hạ Long

            sóng tóc như mây

Núi Bài Thơ

                        cây phong cầm muôn thuở

Nốt nhạc cánh buồm

                        vạt áo tiên sa...

 

Thành phố mới lớn lên

Như cánh đồng vỡ đất

Ô thửa đang đợi mùa gieo hạt

Phố nhỏ đang đợi gọi tên mình

Ngã ba, ngã tư

                        chưa có đèn tín hiệu

Tôm, cua, sò, ốc... rào rào

Thợ mỏ đi xe ôm

Ròng ròng than bụi

Gió vẫn thổi phồng lên cánh phố

Giọng biển đã trong hơn

                        Đã nói những lời nói nhỏ

 

Đã mang tấm lòng son

Viết lên Hòn Gai đỏ

Ở đây

Nghĩa đời vách đá

Câu thơ thay cho lời nguyền...

 

Rồi mai ngày

Cầu Bãi Cháy bắc qua hai đỉnh núi

Mênh mang như ngân hà

Nghiêng trời Đông Bắc

 

Thành phố

            còn bao nhiêu đổi khác

Khi ấy

                 ai nhớ

                              ai quên?

 

 

 Bắt đầu biết đến than

Quảng Ninh trở dạ

Cơn đau vượt qua thế kỷ

Những con than tươi tắn, hồng hào

Vươn vai sừng sững

Những tấm thân cao lớn, rộng dài …

 

Thời Nguyễn ,

                  những hộc than đầu tiên

Cung đình Huế ran lên như lửa

Cười nói xôn xao

Đinh điền đổ về Đông Bắc !

 

Bắc kỳ

Than tắm rửa sạch trơn

Hơn cả  thân người

Lên tàu ngoại quốc

Cai ký, đồn điền, phu phen, tạp dịch

Than không nhà

Lán trại, rừng sâu, nước độc

Đổi máu lấy than

Đông Bắc,

              như khoảng không vô định !

 

Rồi sau

Than có tuổi, có tên,

Yêu thương tấm lòng thợ mỏ

Định đoạt cuộc đời

Mạo Khê, Vàng Danh, Đèo Nai, Cọc Sáu…

Tung cánh nơi nơi

Những công trình, xưởng máy

Những binh đoàn hào hùng như núi

Choàng vai tin thắng trận miền Nam              

Đông Bắc ,

                   máu đã chảy từ than !

 

Than ! vàng đen

Con người vẫn tìm báu vật

Thêm  những con tàu

Vùn vụt  xa khơi

Giữa biển lớn, nghĩ suy thêm lớn

Sóng cả vượt lên

Than kíp-lê cập bến

Những đại dương xích lại gần nhau

Đời than mong ước !

 

Than là vàng đen

Biển là vàng biếc

Bao la Đông Bắc

Sẽ là vô tận Hạ Long !

 

Đường nét của than

Khoẻ khoắn và gồ ghề

Đã khắc hoạ hơn một trăm năm trước

Lầm lũi những goòng than

Ra Hòn Gai cuốc mỏ

Núi Bài Thơ-  cờ đỏ

1930

Đường nét than từ đó

Tạc nên vóc dáng con người!

 

25 tháng 4

                        lộng gió Hòn Gai giải phóng

Cánh buồm như tờ lịch

Phố thợ như kim đồng hồ

Gương than như trang sách

Ngày- tháng- năm lịch sử

Ôm giữ lấy Hòn Gai!

 

Rồi Hà Tu, Hà Lầm

Lần đầu tiên toả nắng

Sáng lên đường nét của than

Khắc hoạ tấm lòng thợ mỏ!

 

50 năm sau- giữa thời mở cửa

Vẫn là than mang lửa

Hòn Gai sưởi ấm cho nhau

                                               

Sừng sững Hạ Long rực rỡ

Đường nét ấy của than

                        đậm nét mây trời và sóng bể

Đậm nét đường đời!  

          Tặng Hoàng Minh Hiếu

 

Mùa than

Mây đanh lại góc trời

Dốc Hà Tu nắng đổ

Mưa xối, than trôi…

 

Lộ thiên cao chất ngất

Moong than - mắt mỏ

Thành hốc mắt

Tìm than!

 

Như hiếm muộn sinh con

Vật vã cơn đau còn, mất

Sự sống nhói lên

 

Lộ thiên

Những Ben - La

               chênh vênh như sóng

Cõng bao mùa tầm tã đi qua…

 

Mỗi ngày than sâu hơn

Chìm trong bóng tối

Im lìm ký ức hoang vu

 

Đã khác xưa

Không kéo mặt trời xuống thấp

Không cấp tập xe goòng

Không thay lửa nấu cơm

Chia đỡ những phần nghèo khó

Mỗi mét lò

Tính từng mạng sống

Đắp nên da thịt một đời

 

Rồi đây

Tiềm thức lớn lên

Than, lọc ra tinh chất

Hít thở bầu trời

Với mạch máu, trái tim, lá phổi

Hít thở với cây với rừng với biển

Hồi sinh

Giữa trận chiến con người!