BÙI VĂN ÂN - THƠ & ĐỜI

Cầm Sơn

BÙI VĂN ÂN – THƠ & ĐỜI

(Nhân Kỷ niệm 85 năm ngày sinh nhà thơ Bùi Văn Ân)   

   Tuổi Canh Ngọ, sinh ngàyngày 07 tháng 6 năm 1930 tại xã Phú Sơn huyện Nho Quan tỉnh Ninh Bình. Thuở niên thiếu, Bùi Văn Ân được gia đình cho theo học nghề trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ kéo kén và học trường huyện với ba thứ tiếng là Pháp ngữ, Việt ngữ và Hán ngữ.
   Cách mạng tháng 8 năm 1945 thành công chưa được bao lâu thì Thực dân Pháp núp bóng Đồng minh quay trở lại rắp tâm tiêu diệt Chính phủ non trẻ của nước Việt Nam dân chủ công hòa thành lập Chính phủ bù nhìn để tiếp tục đô hộ Việt Nam. Hưởng ứng lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi toàn quân, toàn dân bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ dành lại độc lập cho dân tộc. Bùi Văn Ân tham gia kháng chiến và được kết nạp vào Đảng Công sản Đông Dương năm 18 tuổi. Ông làm việc tại Văn phòng huyện ủy huyện Nho Quan giữ cương vị Chánh văn phòng. Năm 1954 thì bị oan sai trong cuộc cách mạng Cải cách ruộng đất.
   Ra Hà Nội làm công nhân kiếm sống bằng nghề cơ khí. Với tư chất thông minh và vốn hiểu biết qua sách vở trường lớp được đào tạo cùng với lòng kiên trì, nhẫn nại, vượt qua những khó khăn gian khổ mà ông đã được cuộc đời tôi luyện, Bùi Văn Ân đã vươn lên cùng bàn tay vàng với tay nghề của người thợ cơ khí tột bậc 7/7. Năm 1963, ông được tái kết nạp vào Đảng Cộng sản bấy giờ có tên là Đảng Lao động Việt Nam. Lại tiếp tục được tổ chức phân công cùng đoàn cán bộ Thủ đô đi xây dựng Công nghiệp địa phương. Cuộc đời dâu bể thăng trầm đã tác động rất lớn đến tâm hồn con người nhạy cảm đa tài, đa tình này. Bùi Văn Ân ngay từ lúc mới ở độ tuổi hai mươi đã cho ra đời nhiều bài thơ tình lai láng. Thơ của ông phảng phất đâu đó hơi thở của thi sĩ Nguyễn Bính, thảng thốt buồn và da diết đắm say.
Ngồi buồn ru khúc tự tình
Biết đem bán cái một mình cho ai
Người mua, mua một thành hai
Tôi dao bán mãi, chả ai tỏ tình
   Năm 1969 ông về xưởng xẻ gỗ thuộc Lâm trường Thanh Sơn sau này là Xí nghiệp Chế biến Gỗ Thanh Sơn. Làm việc ở đây đến năm 1981 thì nhân chủ trương tinh giảm biên chế, ông xin nghỉ hưu.
Về nghỉ hưu, ông dành nhiều thời gian cho việc xây dựng, chăm sóc cảnh quan vườn tược, nghiên cứu Hán ngữ, rèn luyện thư pháp và làm thơ. Thơ ông, Khi viết về gia đình, quê hương thì đắm thắm, mượt mà:
Quê hương là người chủ nợ
Cho ta vay vốn vào đời
Không tính lãi, chỉ mỉm cười
Ta lo trả, trả hết đời chưa xong
Hoặc:
Quê hương mách bảo đôi điều
Người thân dần vắng thấm nhiều nỗi đau
Vò sành nhớ gốc cây cau
Chĩnh chum lăn lóc tìm đâu gáo dừa..
Khi viết về thế thái nhân tình thì sâu sắc, ấn tượng.
Ăn còn ngon ngót là vừa
Uống còn đủ tỉnh để ngừa hết khôn
Khôn khi sự thật cần chôn
Khôn khi nói dối còn hơn thật thà
Hoặc:
Tôn lộc thì sẽ đại suy
Tôn nịnh thì rước đại nguy vào nhà
Tôn nhân tài, thịnh quốc gia
Lời người xưa dạy, quả là không sai
Khi viết về người thân thì da diết, cảm động.
Cánh cò cõng ánh hoàng hôn
Lặn vào ráng đỏ trong cơn mưa chiều
Mẹ tôi cõng gió liêu xiêu
Vít cong đòn gánh, cõng chiều vào đêm
Hoặc:
Hai tay bưng bát canh cần
Giá như được lấy chồng gần mẹ ơi
Quê chồng, quê mẹ đôi nơi
Bồng con ra bến, đò ơi…Không đò!
Khi viết về tình yêu đôi lứa thì hồn nhiên, hóm hỉnh.
Nhớ ngày tóc chấm ngang vai
Vào lớp truy bài hai đứa liếc nhau
Bây giờ bạc tóc, trắng râu
Gặp không liếc nữa, nhìn nhau…móm cười
Hoặc:
Chia tay đêm ấy thuở nào
Ở ngay bên cạnh góc ao đầu nhà
Em bảo: buông áo em ra
Anh rằng: vai sánh vai ta cùng kề
Bây giờ trắng mái tóc thề
Giá mà lại được… trở về góc ao
Khi viết về những thói hư tật xấu trong xã hội thì trào lộng, cười ra nước mắt.
Bé phá cỗ, lớn nhận quà
Quà ăn quà biếu và quà nịnh nhau
Nịnh xem nước đục ở đâu
Để cò thả lưới giăng câu béo cò
Hoặc:
Ngày xưa mớ bảy mớ ba
Bây giờ hiện đại nên da hở nhiều
Này đùi, này rốn, này eo
Vai trần, ngực trễ tuyệt chiêu lộ hàng
Chạy theo mốt mới thời trang
Càng kiệm vải, càng hở hang… Càng tình.
    Ngoài ra ông còn là cộng tác viên viết rất nhiều bài vở cho một tạp chí chuyên về ẩm thực bởi ngoài đời ông cũng rất giỏi chế biến món ăn.

   Bùi Văn Ân tham gia khá nhiều tổ chức văn chương, ông là hội viên Hội VHNT huyện Thanh Sơn, Hội VHNT thành phố Việt Trì, thành viên Câu lạc bộ thơ Việt Nam huyện Thanh Sơn, Câu lạc bộ thơ Đường tỉnh Phú Thọ, Câu lạc bộ thơ Bút Xuân…Ở tổ chức nào thơ ông cũng được đánh giá là cây bút dường cột. Ông đã được Thi đàn Việt Nam giới thiệu bằng một phóng sự hình ảnh trên trang Website của thi đàn, được nhiều huy chương vàng, bằng khen, kỷ niệm chương của các tổ chức. Năm 2010 ông giành giải trong cuộc thi thơ “Mười câu khúc khích” trên trang Wesite của nhà thơ Trần Nhương.
   Thứ bảy ngày 22 tháng 8 năm 2015. Bùi Văn Ân đăng cai tổ chức buổi giao lưu thơ nhạc của Câu lạc bộ thơ Bút Xuân. Câu lạc bộ thơ Bút Xuân là một CLB gồm nhiều thành viên yêu thơ và làm thơ từ nhiều tỉnh thành trong cả nước. Hàng tháng CLB đều đặn cho ra mặt một tập thơ của các thành viên gửi về. Chủ nhiệm kiêm Tổng biên tập của CLB là tác giả thơ Bùi Trọng Thưởng hiện cư trú tại Đan Phượng thành phố Hà Nội. Đến dự buổi giao lưu thơ đồng thời cũng là mừng thọ tuổi 85 cho thi hữu Bùi Văn Ân, CLB thơ Bút Xuân có các đoàn từ Hà Nội lên, từ Yên Bái, Nghĩa Lộ xuống, từ Hòa Bình sang. Ngoài ra còn có bạn bè thi hữu từ Việt trì vào, Thu Cúc đến và bạn bè thi hữu của Hội VHNT Thanh Sơn, Hội VHNT Việt Trì và Câu lạc bộ thơ Việt Nam huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ.
   Kết thúc buổi giao lưu gặp mặt, bạn bè thi hữu kéo nhau về nhà ông. Nhà ông ở ngay bờ sông Bứa trông sang Núi Vân, bên kia sông lại có bãi ngô rộng dài ngút ngát. Thường nhật tiếp xúc với cảnh núi xanh soi bóng nước kèm theo cái nút nhấn trong sân vườn nhà, phải chăng vì thế đã tiếp sức cho hồn thơ ông lai láng. Ngoài thời gian đi lại, thăm thú bạn bè và giao lưu thơ với nhiều miền quê trên cả nước, những khi ở nhà ông vẫn thường đi thăm bạn bè quanh phố bằng chiếc xe đạp Diamang cổ cũ rích được gìn giữ từ 30 năm nay hoặc rèn luyện thể chất bằng công cụ hỗ trợ và tập Thái cực quyền. Chính vì vậy, ở độ tuổi 85 mà ông vẫn nhanh nhẹn, tinh tường, vẫn vui vẻ và hóm hỉnh. Một nỗi buồn mà không gì có thể khỏa lấp được với ông là người bạn đời, mẹ đẻ của những đứa con ông đã từ dã ông để đi theo tiên tổ. Hiện giờ ông ở với anh con trai trưởng, hai vợ chồng đều là cán bộ công chức Nhà nước có một và chỉ một đứa cháu đích tôn đã tốt nghiệp trường Đại học Mỹ thuật. Nhà toàn là người lớn đi làm suốt ngày nên các con gái và con trai út của ông cư trú tại Hà Nội thường xuyên đón ông xuống ở với con cháu cho vui cửa vui nhà. Vì vậy, bây giờ lúc ông ở Hà Nội, lúc ông lại về Thanh Sơn, nhưng xem ra thời gian ở Hà Nội là chính và bạn bè thi hữu thường liên hệ với ông qua địa chỉ số 20 ngõ 9 phố Trần Quốc Hoàn quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội.        

     Đến thời điểm này, gia tài của ông gồm gần một ngàn bài thơ đường luật có, lục bát có, tự do có. Nếu có điều kiện, chắc hẳn ông đã sở hữu dăm bảy tập thơ được các Nhà xuất bản ấn hành. Ông nói ông dự định tới đây sẽ cho tinh tuyển để xuất bản một tập thơ dầy với vài trăm bài, đấy là tập thơ đầu tay cũng là tập thơ cuối cùng kỷ niệm cuộc đời ông. Ấy là ông nói vậy chứ tôi biết là sau tập thơ này, ông vẫn còn tiếp tục sáng tác, vẫn sẽ còn rất nhiều bài thơ đằm thắm, da diết, sâu sắc, mượt mà và hóm hỉnh. Dẫu biết rằng quỹ thời gian của ông không còn nhiều, nhưng cứ cho rằng ông không có cơ hội in tập thơ tiếp theo thì chắc chắn còn có các con ông, các bạn bè thi hữu của ông, ai cũng sẽ tự thấy là mình có trách nhiệm tập hợp những bài thơ ấy của ông để tiếp tục in thành sách. Âu cũng là một sự tôn kính, quý mến của bè bạn vong niên đối với một cây bút sáng giá trên thi đàn văn chương Đất Tổ.
                                                           Tháng 8 năm 2015
                                                                      C.S