VIẾT CHO CON...

Điện thoại: 0913 269 931 - Zalo: 0964 131 807 - Email: soncam52@gmail.com.

Chào mừng bạn đã đến với trang Điện tử "Văn nghệ Công nhân" của Chi Hội Nhà văn Công nhân

Lời BBT: Nguyễn Mạnh Tuấn là công nhân kỹ thuật của Công ty Quản lý đường bộ thuộc Sở Giao thông vận tải tỉnh Vĩnh Phúc. Công việc hàng ngày của anh là điều khiển ca-nô lai dắt xà-lan tại bến phà Then đưa khách bộ hành qua sông Lô. Làm việc khá vất vả, song Nguyễn Mạnh Tuấn vẫn dành tình yêu của mình cho văn chương. Anh sống và làm việc, trải nghiệm rồi viết ra những ý nghĩ của mình. Một số bài viết của anh đã được báo, tạp chí đăng tải.

Văn nghệ công nhân xin giới thiệu trang viết đầu tay của Nguyễn Mạnh Tuấn với hy vọng cây bút thợ này sẽ có thêm nhiều trang viết hay về đời sống xã hội, mà trước hết về chính các đồng nghiệp của anh trên bến sông Lô...

Đã sắp có cây cầu qua sông Lô thay thế Bến phà Then. Dẫu Nguyễn Mạnh Tuấn có đi đâu thì cũng hy vọng anh sẽ trở thành một cây viết được định danh trên văn đàn Phú Thọ và cả nước!

Nguyễn Mạnh Tuấn

VIẾT CHO CON TRONG ĐÊM BÃO SỐ 3 (Tản văn)

Bây giờ đã là 23h30 phút.

Bão số 3 đang ảnh hưởng đến vùng đồng bằng Trung du Bắc Bộ. Chỉ còn hai ngày nữa là sinh nhật con trai. Ba đang trực ca đêm. Trời mưa nặng hạt, từng cơn gió rít liên hồi. Con phà nhỏ neo đậu bên bên sông Lô chòng chành trong bão. Trong ánh chớp, từng con sóng lớn đang cuộn lên như muốn nhân chìm con phà tự hành bé nhỏ này. Ba không tài nào ngủ được. Ba nghĩ đến con - đứa con bé bỏng của ba. Từng ngày ba mong con khôn lớn. Trong khoảnh khắc này, ba muốn ghi lại cho con những ý nghĩ của mình. Ba sợ nếu không ghi được cảm xúc lúc này, chỉ sáng mai thôi khi thức dậy, ba không thể mô tả trọn vẹn được nữa. Ba viết những dòng tâm sự này bằng tất cả tình yêu của một người cha dành cho con trai mình. Con trai, cũng có thể những suy nghĩ này của sau nhiều năm nữa con lớn lên sẽ không còn phù hợp, nhưng ba tin rằng, những điều viết từ sâu thẳm trái tim của người cha, mai sau sẽ vẫn còn giá trị đối với con.

Bên sông không có điện. Ánh sáng từ màn hình chiếc điện thoại làm cho mỗi dòng chữ ba viết lên xuống nhấp nhô, nhưng ngày hôm sau, ba sẽ đánh máy, rồi đóng thành một quyển sách nhỏ tặng con. Thỉnh thoảng trước khi đi ngủ, ba lại đọc cho con nghe. Con hãy coi đây là món quà ba tặng con mừng sinh nhật con trai - cuốn sách nhỏ được ba viết trong đêm bão số 3 trên bến sông Lô.

* *

Mẹ mang thai con được vài tuần là ốm nghén. Ăn gì vào cũng nôn ra hết, người cứ xanh xao, ủ rũ như chiếc lá héo. Nhìn mà xót xa. Giây phút con chào đời là quãng thời gian căng thẳng của cả gia đình. Mẹ con khó sinh lại không có sức khỏe, nên chỉ khi nghe con cất tiếng khóc chào đời, rồi nhận con từ tay cô y tá ba mới thở phào. Giây phút ấy ba không thể nào quên được. Giây phút thiêng liêng và tự hào vì mình được làm cha. Mẹ mang nặng đẻ đau thế đấy. Con đừng bao giờ quên ơn mẹ sinh thành ...

Vừa ngày nào bé con của ba còn đỏ hỏn nằm gọn trong chiếc chăn con mà nay mỗi bước đi của con ngày một gọn gàng. Con bi bô tập nói. Mỗi ngày ba đi làm về, con chạy ra tập chào, bao mệt mỏi trong ba tan biến.

Trong vòng tay yêu thương của cả nhà, con lớn dần lên. Mỗi ngày con sẽ được khám phá thêm thế giới xung quanh, được làm quen với cỏ cây, vạn vật; được tiếp xúc với mọi người. Con sẽ được nghe và cảm nhận những âm thanh khác nhau; được ngắm bông hoa nở trong vườn; chùm quả đong đưa trên cây; con ong mải mê kiếm mật; chú chim sâu say sưa tìm mồi, nghe tiếng cu gù trên đồi cọ... Sinh ra từ vùng đất nghèo khó, con sẽ gắn bó tuổi thơ của mình với ruộng đồng, chuồng trại nhưng nó sẽ chứa đựng rất nhiều điều thú vị. Con có người cha đầy bất hạnh và khốn khó là ba. Nhưng người ấy sẵn sàng đổi cả cuộc đời mình cho hạnh phúc của con.

Bà nội mang thai ba được 6 tháng thì ông nội mất vì bệnh hiểm nghèo. Quãng thời gian đó đến khi ba ra đời có lẽ chỉ bà nội mới hiểu hết được. Bà nội một thân một mình làm lụng vất vả sớm hôm với một niềm tin sắt đá: Nuôi con khôn lớn trưởng thành. Niềm tin ấy đã giúp bà có động lực để vượt qua tất cả. Ba biết nước mắt bà vẫn lặng lẽ hằng đêm rơi đến khô cạn và nó nhiều hơn bất cứ thứ gì trên đời.

Một đứa trẻ không có cha, khi đi học đã phải đối mặt với sự ghẻ lạnh, khinh bỉ của những đứa trẻ khác. Tuôỉ thơ với nhiều nỗi buồn trĩu nặng sự mặc cảm khiến ba ít có cơ hội hòa đồng với mọi người. Đã có lúc tưởng như mắc chứng trầm cảm, nhưng may mắn là ba đã vượt qua được. Con có thể thắc mắc, ba vượt qua chúng bằng cách nào? Ba đã dành nhiều thời gian cho việc học và đọc sách. Sách có lẽ là người bạn thân của ba những năm tuổi thơ. Và cũng nhờ sách ba vượt qua được sự mặc cảm bản thân, gần gũi tiếp xúc với mọi người. Ba đã tìm được những người bạn thân tin tưởng và cảm thông chia sẻ với ba. Niềm vui được nhân lên, ba tin tưởng vào giá trị những cuốn sách mình được đọc. Không có tiền mua sách báo, ba đã phải đi xin những quyển sách, những tờ báo cũ để đọc.

Càng học lên, gia đình mình càng phải đối mặt với những khó khăn về kinh tế. Bà nội đã phải đi vay lãi cao để ba có tiền đóng học, lãi mẹ đẻ lãi con, số tiền vay ngày một lớn dần, nhiều lúc ba tính đến chuyện nghỉ học đi làm sớm để có tiền trả nợ và phụ giúp bà. Tuy không nói ra nhưng bà nội hiểu được con mình đang nghĩ gì. Bà nói: -Nếu con muốn thoát nghèo không có con đường nào khác ngoài việc học hành đến nơi đến chốn!

Bà thường dành nhiều thời gian để ba học. Ngay cả khi ngày mùa bề bộn việc đồng việc nhà, nhưng bà vẫn âm thầm một mình gánh vác, không bao giờ phàn nàn sự vất vả. Nhiều lúc ngồi học nhưng đầu óc ba không thể tập trung được vì nghĩ bà vì ba mà nắng mưa vẫn miệt mài trên những thửa ruộng, bên những luống cày. Ba thường tranh thủ học bài ngay trên lớp, mang theo sách khi đi chăn bò hay kiếm củi đọc thêm. Với thói quen đọc sách mọi lúc mọi nơi nếu có thể nên khi là sinh viên, ba vẫn có thể đi làm thêm, mà không ảnh hưởng tới kết quả học tập. Bằng cách đó ba đã có thể kiếm được tiền đóng học và trang trải những chi phí sinh hoạt hàng ngày. Khi ba ra trường, ngày đi làm, đêm về vẫn đi dạy thêm để tăng thu nhập vói mong ước có được ngôi nhà nhỏ để ở. Ba đã vượt qua như thế đó. Từ bài học của cuộc đời mình, ba khuyên con hãy học và làm những điều đơn giản, nhỏ bé trước khi muốn làm những gì lớn lao. Ngay từ bây giờ, con hãy học thói quen đánh răng, rửa mặt mỗi buổi sáng thức dậy. Hãy biết để đồ chơi vào đúng chỗ khi con lấy ra chơi. Hãy biết để quần áo, giầy dép con dùng xong vào đúng nơi quy định ... Những việc làm đó tưởng chừng như đơn giản nhưng để tạo thành thói quen thì không đơn giản chút nào. Con người hình thành thói quen bừa bãi thì dễ chứ hình thành thói quen ngăn nắp sạch sẽ, gọn gàng thì khó khăn hơn.

Ba sẽ cho con được gần gũi với người nông dân, con sẽ được trực tiếp làm những việc phụ giúp như nhặt cỏ, bỏ phân, phát bờ, tưới nước... Ba muốn con tự tay làm những công việc đó, chỉ có như thế con mới thấu hiểu được nỗi vất vả của người nông dân; con càng quý trọng hơn công sức của những người đã làm ra những hạt gạo đang nuôi con khôn lớn từng ngày. Để có được hạt gạo con mới thấy ở đó là mồ hôi, nước mắt chắt chiu mà thành. Để có được bữa cơm cho con ăn là cả tháng trời người nông dân phải nắng mưa vất vả. Khi bưng bát cơm lên ăn con đừng để rơi vãi, đừng đổ thức ăn thừa đi vì ở đâu đó xung quanh co nhiều đứa trẻ khác còn không có cơm ăn vẫn ngày qua ngày lang thang ngoài đường cầu xin mọi người mở lòng từ bi cho nắm cơm, bát gạo.

Dù là trai nhưng con vẫn phải tự làm những công việc trong nhà như giúp ba mẹ nhặt rau, quét nhà, lau chùi bàn ghế cọ rửa ấm chén, cùng ba nhặt cỏ tưới cây, cùng ba sắp xếp đồ đạc gọn gàng, ngăn nắp. Con hãy coi đó là niềm vui và cũng là những việc con phải làm khi rời khỏi vòng tay ba mẹ con sẽ tự tạo lập cho mình một cuộc sống tự tin. Con sẽ có khả năng thích nghi với cuộc sống bên ngoài tốt hơn những đứa trẻ khác. Hơn cả tạo thói quen tốt, con còn phải học sự lễ phép, tôn trọng mọi người xung quanh. Từng lời ăn tiếng nói của con sẽ được bà, ba, mẹ uốn nắn dần. Con hãy mạnh dạn, tự tin khi nói chuyện trước đám đông. Ba không hy vọng con sẽ trở thành nhà hùng biện tài ba nhưng mong mỏi con sẽ có được sự tin yêu, sự tôn trọng của người khác. “Lời nói chẳng mất tiền mua lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”- đó là câu nói được truyền từ đời này sang đời khác. Chỉ một câu nói có thể giúp con tránh được bao rắc rối, chỉ một câu nói có thể giúp con tạo ra của cải, thay đổi cả cuộc đời. Nhưng cũng chỉ vì một câu nói không khéo con có thể trở thành kẻ tội đồ, cũng chỉ vì một câu nói có khi con tan gia, bại sản... Con hãy học chữ “a, b, c...” trước khi con muốn làm một bài thơ. Con hãy làm quen với những con số trước khi con muốn giải bì toán thế kỷ. Con người ta không ai có thể trở nên vĩ đại nếu học không bắt đầu từ những gì đơn giản con trai ạ. Mai sau con sẽ có những đứa em. Con sẽ là anh của các em. Là anh, con phải biết nhường nhịn các em. Con sẽ được học bài thơ “Làm anh khó đấy phải đâu chuyện đùa...”

Dù rất khó nhưng ba tin con sẽ làm được. Ba nghĩ rằng nhường nhịn em bé chỉ là chuyện nhỏ mà biết nhường nhịn người ngoài mới là chuyện lớn, nhất là khi nhường nhịn mọi người con sẽ phải chịu thiệt thòi, quyền lợi của con nhiều khi sẽ mất đi. Không những thế, trong cuộc sống đôi lúc sẽ có va chạm, mâu thuẫn nếu con không biết nhường nhịn sẽ xảy ra những xung đột, nguy hiểm. Các cụ ta có câu: “Một điều nhịn, chín điều lành.” Giữ vững phương châm đó, con sẽ không lo mình thiệt đâu.

Con cũng đừng ngại ngùng nói lời cảm ơn với những người đã giúp con. Lời cảm ơn khi con nói ra phải xuất phát từ tình cảm thực sự và lời nói đó phải được biểu lộ đúng cách. Đừng vô ơn với những người đã giúp đỡ mình nhưng cũng không nhất thiết con phải tìm bằng được người đã giúp đỡ con để trả ơn. Hãy biết giúp đỡ những người xung quanh đó cũng chính là cách con trả ơn cho đời. Hãy sống có trước có sau, đừng có qua cầu rút ván. Cuộc đời có nhân - quả con ạ.

Với bất kỳ người nào không phân biệt già hay trẻ, sang hèn, anh em hay người dưng, con hãy bao dung và độ lượng. Tấm lòng rộng mở như biển cả đó sẽ giúp con cảm hóa được tất cả mọi người. Trên đời này những người không có kẻ thù thì ít mà những người ghen ghét mình thì nhiều nhưng con đừng ghét ai, đừng thù hằn với ai. Con hãy coi những chuyện to thành những chuyện nhỏ, hóa giải chuyện nhỏ thành không có gì. Có như vậy con mới giữ được tâm mình luôn trong sáng, giúp con không phải bận tâm nhiều đền những chuyện không hay. Hãy dành thời gian cho những đam mê, sáng tạo của mình.

Ba được sinh ra vốn là kẻ bất hạnh, khốn khó. Ba tồn tại được là nhờ vào tình thương, sự sẻ chia giúp đỡ của nhiều người. Ba chưa bao giờ quên điều đó. Con không nhất thiết phải có tiền bạc cho kẻ khốn khó mới là giúp đỡ. Một cử chỉ, một lời nói động viên đúng lúc của con đôi khi cũng làm ấm lòng kẻ khốn khó, giúp họ có thể vượt qua những khó khăn thử thách đang chờ phía trước. Hãy mở rộng tình thương, đặc biệt với những đứa trẻ bất hạnh, những người già cô đơn. Họ rất cần con cũng như toàn xã hội mở rộng vòng tay, tấm lòng nhân ái cảm thông, chia sẻ. Hãy biết cảm thông, biết động lòng và đừng vô cảm. Đừng bao giờ con cười trước nỗi đau, nỗi bất hạnh của người khác. Con người sinh ra ai cũng mong muốn mình có được cuộc sống hạnh phúc nhưng cuộc sống này vốn không bằng phẳng như vậy. Nếu mình may mắn hơn người khác hãy biết giúp đỡ những người kém may mắn.

Sự hiếu thảo không phải những việc làm to tát với ông, bà, cha, mẹ, đôi khi nó chỉ là những việc làm rất nhỏ hàng ngày. Với ba, ba không cần sau này con phải kiếm được thật nhiều tiền để cho ba, không phải con xây cho ba một ngôi nhà thật to để ba ở mới là báo hiếu. Cái mà ba cần là những lời nói, cử chỉ, việc làm của con dành cho ba xuất phát từ tình thương và sự quý trọng. Con người sẽ sống nhờ vào những vất chất nhưng sẽ chết vì sự cô đơn. Hãy dành thời gian gần gũi bên người thân và gia đình con sẽ cảm nhận được sự ấm áp dưới mái nhà của mình. Khi ba nóng nảy, trong giây phút ấy có thể ba dùng roi đánh con. Con đừng nghĩ vì lòng hiếu thảo mà con đứng đó để cho ba đánh. Con hãy chạy thật xa để tránh những nguy hiểm rồi sau đó hãy quay về xin lỗi ba cũng vẫn còn chưa muộn. Nếu ba có làm sai con hãy dùng những lời lẽ ôn hòa khuyên nhủ để ba sửa chữa. Làm như vậy chính là con đã giúp đỡ ba tránh được là kẻ bất nghĩa.

Rồi cuộc đời sẽ có nhiều sự lựa chọn cũng như sẽ có nhiều ngã rẽ, con hãy cân nhắc thật kỹ trước khi đi đến quyết định. Sự thành công hay thất bại trong sự nghiệp phụ thuộc vào sự quyết đoán, tính sáng tạo của con. Con phải nhớ rằng sự thành đạt của con mới là món quà có ý nghĩa mà những người làm cha mẹ mong đợi. Có hiếu với cha mẹ không có nghĩa là con phải ở cạnh cha mẹ chăm sóc nuôi dưỡng. Cũng vì suy nghĩ nông cạn đó mà đã sai lầm không thể khắc phục được. Ba đã đánh mất đi những cơ hội tốt trong sự nghiệp của mình. Vì thế con trai đừng lặp lại những sai lầm như ba từng mắc phải. Ba mong muốn con được bay thật cao, thật xa... Mỗi ngày con lớn là mỗi ngày người làm cha, làm mẹ như ba lại thêm nỗi lo và sự bất an. Con có quyền tự do khám phá thế giới cũng như khẳng định cái tôi của mình; nhưng cũng từ đây, những cám dỗ cuộc đời sẽ luôn rình rập bên con. Ba mẹ không thể ở bên cạnh con suốt đời và sự cám dỗ sẽ có cơ hội làm bạn với con đến khi con không thể kiểm soát nổi bản thân mình. Hãy thật tỉnh táo khi con rời xa vòng tay ba mẹ, hãy biết tránh xa những cám dỗ đầu đời. Con hãy thử nhìn những hình ảnh trên bao thuốc lá, cái chết đang đến với những người đang dùng nó. Hãy nhìn những người trong bệnh viện đang vật lộn với những căn bệnh tim mạch, huyết áp, ung thư ... Con hãy nhìn những kẻ say rượu xem họ có còn là chính mình không? Cơn say họ sẵn sàng làm tất cả từ trộm cắp, cướp giật, đua xe, bạo hành... Hãy nhìn những người phụ nữ, những đứa trẻ có chồng, có cha nghiện rượu. Hãy nhìn những kẻ nghiện ma túy đang tự hủy hoại thân xác mình vật vờ ngoài bãi tha ma, trên những khu đất trống như những bóng ma không có lối về. Hãy nhìn những đứa trẻ nghiện Game Online ngồi trước máy tính hàng ngày, thậm chí cả tuần chỉ với chai nước lọc và chiếc bánh mì để đắm chìm trong thế giới ảo mà cứ tưởng mình là anh hùng, là siêu nhân. Hãy nhìn cảnh nghèo đói, túng quẫn của những kẻ cờ bạc, lô đề thâu đêm suốt sáng, bán nhà, bán vợ, đợ con để tin vào may rủi. Tất cả điều đó sẽ giúp con rút ra bài học cho mình để chủ động tránh thật xa những thói hư tật xấu. Con hãy học lối sống biết cống hiến thay vì hưởng thụ. Con hãy rèn luyện cho mình một ý chí sắt đá, một niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống. Hãy dành nhiều thời gian làm những việc có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.

Thời gian cứ lặng lẽ trôi. Thời gian còn quý hơn vàng bạc vì nó mất đi không lấy lại được. Có thời gian con sẽ làm ra được nhiều của cải, có thời gian con sẽ làm được nhiều việc có ích. Vì thế con hãy biết quý trọng thời gian và tân dụng tối đa thời gian có thể. Hãy biết phân phối thời gian học tập, nghỉ ngơi, vui chơi, làm việc một cách hợp lý. Những người biết phân phối thời gian một cách hợp lý là những người sẽ gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống, dù rằng nay con vẫn vẫn còn quá nhỏ để hiểu thời gian giá trị đến nhường nào!

Hành trình ba con mình đang ở phía trước. Hãy để ba được là người bạn thân của con. Trang giấy cuộc đời ba con mình mới chỉ viết được vài dòng thôi, hy vọng ba con mình sẽ cùng nhau viết nên nhiều điều kỳ diệu. Điều kỳ diệu đó xảy ra được hay không phụ thuộc nhiều vào con. Nào hãy nắm chặt tay ba. Nào hãy để ba dạy con cầm bút. Con hãy viết đi. Mạnh dạn lên. Không sao cả, cố lên con trai. Hành trình đang chờ con ở phía trước. Nào hãy bỏ tay ra. Con thấy không, không có tay ba con viết được rồi. Viết tiếp đi con. Ba mẹ hoàn toàn có thể dành dụm tiền để sắm cho con bộ quần áo mới, một chút đồ chơi, một chiếc bánh sinh nhật nhưng ba nghĩ với con, những điều ba viết trong đêm nay, ba sẽ đọc con nghe, rồi khi con biết đọc biết viết con sẽ tự ngẫm nghĩ để tự mình lớn lên trong yêu thương và hy vọng của ba mẹ!

Viết được ngần này chữ cho con, đêm giông bão số ba sắp qua, gió như chừng đã mệt, mặt sông chỉ còn sóng nhỏ duyềnh lên, phía đông, chân trời đang rạng...

Bến phà Then - Tử Đà trên sông Lô, tháng Tám năm 2016

N.M.T