NHÀ VĂN VŨ THẢO NGỌC

NHÀ VĂN VŨ THẢO NGỌC

Đoàn  Kiển

" ÁNH ĐÈN LÒ " lấp lánh như những VÌ SAO 

         Lần đầu tiên có một nhà văn mà lại là nhà văn nữ xuất thân từ thợ mỏ lộ thiên ( chị từng làm công nhân vận hành bơm thoát nước đáy moong Mỏ than Cọc 6) viết tiểu thuyết về THỢ LÒ. Các nhà văn đã viết về thợ mỏ khá nhiều nhưng thường viết kỹ về thợ mỏ lộ thiên tỷ như Nguyễn Sơn Hà ( cũng người Cọc 6 ) hơn ba chục năm trước đã cho ra mắt bạn đọc tiểu thuyết " Thời gian đang đi " lấy bối cảnh Mỏ Cọc 6 và xung quanh làm nền. Đã có chuyện ngắn, chuyện dài  viết về thợ lò nhưng chưa có chuyện nào chạm sâu đến công việc chuyên môn dưới lòng đất cùng với đời sống của một gia đình và cộng đồng thợ lò ở phố thợ như “Ánh đèn lò”của nữ nhà văn thợ mỏ Vũ Thảo Ngọc.

        Những câu chuyện có thật tưởng như tản mạn của những " gã thợ lò ", của những giám đốc mỏ, của chị em thợ sàng than , thợ nhà đèn hay của những nhà quản lý ở đâu đó trong các mỏ than, ở cả Vùng Mỏ đã được tác giả xâu chuỗi, kết nối và chuyển hoá một cách khéo léo và sinh động thành câu chuyện hay xuyên suốt cuộc đời làm thợ chống cuốc hầm lò của " gã thợ lò " Đào Văn Đáo cùng các đồng nghiệp đa tính cách mỗi người mỗi vẻ chẳng ai giống ai nhưng lại có điểm chung là sống chết với nghề.  " Gã thợ lò " tên Đáo xuất thân " nhà quê "  nghèo, nghèo đến mức thèm được bữa no dù độn khoai, độn sẳn cũng chả có. Nhà nghèo nên gã học hành chả ra gì, được cái thông mình nhưng ương bướng, nghịch ngợm quá trời. Nói đến gã không thể không nhắc đến kỹ sư địa chất tên Nam, người vô tình gặp Đáo khi anh chàng nhà quê lần đầu đi xa đang ngáo ngơ tìm đường đến Mỏ Làng Bang. Nam gắn với Đáo, với công việc và cuộc sống của Đáo cả khi anh đã trở thành giám đốc mỏ và cao hơn. Đó là sự hội ngộ của hai nhân cách khác nhau nhưng đều có chung sự đam mê công việc, tính quyết đoán và lòng nhân ái.

           Đọc “Ánh đèn lò”, dù chưa từng đến Vùng Mỏ bạn cũng có thể hình dung ra công việc trong lòng đất sâu của cánh thợ lò nó như thế nào, không chỉ gian khổ đẫm mồ hôi mà cò nguy hiểm đe doạ đến tính mạng nữa. Tác giả dù chưa bao giờ vào tận " lò chợ" ( nơi thợ lò " chống phá ", cuốc than ) đã vận dụng ngôn ngữ của thợ lò mô tả rất đúng và sinh động công việc,tính cách và tâm lý của họ lúc bình thường cũng như lúc có sự cố " bục nước - sập lò " bị mắc kẹt đến ba ngày trong lòng đất hay khi bị đưa ra trước hội đồng kỷ luật vì một hành động phi thường. Có cái hay mà tác giả đã phát hiện ra, đó là thợ lò quen với ánh đèn lò hơn là ánh đèn điện trên phố;đi dưới hầm lò tối om với ánh đèn lò toả sáng lấp lánh như những vì sao họ thấy tự tin hơn đi trên phố với giao thông hỗn loạn. Chính vì thế mà trước khi về nghỉ hưu " gã thợ lò " Đào Văn Đáo phải tập làm quen với hoàn cảnh mới : đi trên đường, trên phố sao cho an toàn. Tôi yêu gã Đáo và các đồng nghiệp của gã.

           Tôi vừa viết là tôi yêu " gã thợ lò "Đào Văn Đáo và các đồng nghiệp của gã trong “Ánh đèn lò” của Vũ Thảo Ngọc dù cho tính cách của họ rất khác nhau và khác với cả tôi nữa; cho dù khác nhau thế nào thì chúng tôi đều là những người cùng nghề mà người đời thường gọi là đồng nghiệp.

         Có lẽ do truyện hay nên tôi đã lạm bàn hơi nhiều, vậy thành thực xin lỗi bạn đọc nếu bạn cảm thấy không hài lòng. Xin nhường lại để bạn đọc tự khám phá, tự cảm nhận.

         Trân trọng !

(Đồng nghiệp của "gã thợ lò" Đào Văn Đáo và giám đốc Mỏ Làng Bang Vũ Quốc Nam)

                                                                                                    Đ.K